วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นตรี 2546

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

พ.ศ. ๒๕๔๖

๑.	๑.๑	ข้อความว่า  “ พระศาสดาทรงตั้งอยู่ในที่เป็นพระธรรมราชาผู้ปกครอง ” หมายความว่าอย่างไร ?
	๑.๒	พระบัญญัติที่ทรงตั้งไว้เดิมเรียกว่าอะไร ?
๑.	๑.๑	หมายความว่า ทรงตั้งพระพุทธบัญญัติเพื่อป้องกันความประพฤติเสียหาย  และวางโทษแก่ผู้ล่วงละเมิด ด้วยปรับอาบัติหนักบ้าง เบาบ้าง  อย่างเดียวกับพระเจ้าแผ่นดินทรงตราพระราชบัญญัติ ฯ
	๑.๒	เรียกว่า มูลบัญญัติ ฯ
๒.	๒.๑	การปลงชีวิตอย่างไร ต้องอาบัติถุลลัจจัย  ?
	๒.๒	“ภิกษุว่ายากสอนยาก ภิกษุอื่นห้ามไม่ฟัง สงฆ์สวดกรรมเพื่อจะให้ละข้อ ที่ประพฤตินั้น ถ้าไม่ละต้องสังฆาทิเสส” คือสิกขาบทที่เท่าไร ทรงบัญญัติเพื่อประสงค์ใด ?
๒.	๒.๑	การปลงชีวิตมนุษย์แต่ไม่สำเร็จ คือไม่ตาย เป็นแค่บาดเจ็บ ๑ ปลงชีวิตอมนุษย์ มียักษ์ เปรต เป็นต้น ๑ ฯ
	๒.๒	สิกขาบทที่  ๑๒  แห่งสังฆาทิเสส  เพื่อป้องกันไม่ไห้ภิกษุดื้อด้าน ฯ
๓.	๓.๑	คำว่า  “ภิกษุประทุษร้ายตระกูล”  ในสิกขาบทที่ ๑๓  แห่งสังฆาทิเสส  หมายถึงการทำอย่างไร ?
	๓.๒	สังฆาทิเสส  ๑๓  สิกขาบท ที่ชื่อว่า ยาวตติยกะ หมายความว่าอย่างไร ?
๓.	๓.๑	หมายถึงการที่ภิกษุประจบคฤหัสถ์ ยอมตนให้เขาใช้สอย  เช่นเดินส่งข่าว ให้เขาเป็นต้น หรือ ด้วยการเอาเปรียบโดยเชิงให้สิ่งเล็กน้อยด้วยหวัง ได้มาก ฯ
	๓.๒	ที่ชื่อว่า ยาวตติยกะ เพราะให้ต้องอาบัติต่อเมื่อสงฆ์ประกาศห้ามครบ ๓ ครั้ง ฯ
๔.	๔.๑	คำว่า  “ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ ”  หมายความว่าอย่างไร ?
	๔.๒	ภิกษุต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์แล้ว  ทำอย่างไรจึงจะพ้น ?
๔.	๔.๑	หมายความว่า  อาบัติปาจิตตีย์  ที่จำต้องสละสิ่งของ ฯ
	๔.๒	ภิกษุต้องสละสิ่งของอันเป็นเหตุให้ต้องอาบัตินั้นก่อน แล้วแสดงอาบัติ  จึงพ้นจากอาบัตินั้นได้ ฯ
๕.	๕.๑	อติเรกจีวร  ได้แก่จีวรเช่นไร ?
	๕.๒	การที่ทรงห้ามไม่ให้ภิกษุเก็บอติเรกจีวร  ด้วยมีพระพุทธประสงค์อย่างไร ?
๕.	๕.๑	ได้แก่  จีวรนอกจากจีวรอธิษฐาน ฯ
	๕.๒	ด้วยมีพระพุทธประสงค์เพื่อป้องกันความสุรุ่ยสุร่าย และความมักมาก ของภิกษุ ฯ
๖.	๖.๑	ภิกษุรู้อยู่  น้อมลาภที่เขาจะถวายสงฆ์มาเพื่อตน  ต้องอาบัติอะไร ?
	๖.๒	คำว่า  “ ลาภ ”  ในข้อ  ๖.๑  นั้น  ได้แก่อะไรบ้าง ?
๖.	๖.๑	ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์ ฯ
	๖.๒	ได้แก่  จีวร  บิณฑบาต  เสนาสนะ  และเภสัช  ซึ่งเรียกว่า  ปัจจัย  ๔  และของที่เป็นกัปปิยะอย่างอื่น ๆ อีก ฯ
๗.	จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้
	๗.๑	โอมสวาท  ?
	๗.๒	อักโกสวัตถุ  ?
๗.	๗.๑	คือ  คำพูดเสียดแทงให้เจ็บใจ ฯ
	๗.๒	คือ  เรื่องสำหรับด่า  ๑๐  อย่าง ฯ
๘.	๘.๑	ภิกษุต้องอาบัติเพราะความซุกซน  มีอย่างไรบ้าง ?
	๘.๒	ภิกษุซ่อนบาตร ซ่อนปากกาของภิกษุอื่นเพื่อล้อเล่น ต้องอาบัติอะไร ?
๘.	๘.๑	มีอย่างนี้  คือ  เล่นจี้  เล่นน้ำ  หลอนภิกษุ  ซ่อนของเพื่อล้อเล่น  พูดเย้าให้เกิดรำคาญ ฯ
	๘.๒	ซ่อนบาตร  ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ซ่อนปากกา ต้องอาบัติทุกกฏ ฯ
๙.	๙.๑	เสขิยวัตร  คืออะไร ?  หมวดที่  ๒  ว่าด้วยเรื่องอะไร ?
	๙.๒	ภิกษุไม่เอื้อเฟื้อในเสขิยวัตร  ปฏิบัติผิดธรรมเนียม  ต้องอาบัติอะไร ?
๙.	๙.๑	คือ  วัตรหรือธรรมเนียมที่ควรศึกษา ฯ หมวดที่  ๒  ว่าด้วยธรรมเนียมรับบิณฑบาตและฉันอาหาร ฯ
	๙.๒	ต้องอาบัติทุกกฏ ฯ
๑๐.	๑๐.๑	อธิกรณ์  คืออะไร ?  อธิกรณ์ย่อมระงับได้ด้วยอะไร ?
	๑๐.๒	การแสดงอาบัติจัดเข้าในอธิกรณสมถะข้อไหน ?  สำหรับระงับอธิกรณ์อะไร ?
๑๐.	๑๐.๑	คือ  เรื่องที่เกิดขึ้นแล้วจะต้องจัดต้องทำ ฯ ระงับได้ด้วยอธิกรณสมถะ คือธรรมสำหรับระงับอธิกรณ์ ฯ
	๑๐.๒	จัดเข้าในปฏิญญาตกรณะ ฯ  สำหรับระงับอาปัตตาธิกรณ์  ฯ