วิชาอนุพุทธประวัติ นักธรรมชั้นโท 2550

ปัญหาและเฉลยวิชาอนุพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

วันพุธ ที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐

๑.     สัมมาสัมพุทธะ  ปัจเจกพุทธะ  และอนุพุทธะ  ต่างกันอย่างไร ?  

การเรียนอนุพุทธประวัติสำเร็จประโยชน์อย่างไร ?

๑.     สัมมาสัมพุทธะ  ตรัสรู้เองโดยชอบ  และสอนผู้อื่นให้รู้ตามได้ด้วย 

ปัจเจกพุทธะ  ตรัสรู้เฉพาะตน  แต่ไม่สามารถสอนผู้อื่นให้รู้ตามได้

อนุพุทธะ  ตรัสรู้ตาม  คือมีพระพุทธเจ้าสั่งสอนจึงรู้ตามได้  และสามารถสอนผู้อื่นให้กระทำตามด้วย ฯ

        เพื่อจะได้ทราบความเป็นไปและปฏิปทาของท่าน  ที่ได้ช่วยประกาศพระศาสนาในที่นั้น ๆ  จนเป็นเหตุเจริญแพร่หลายและมั่นคง  แล้วจักได้ถือเป็นทิฏฐานุคติ  บำเพ็ญประโยชน์ตนและประโยชน์ท่านโดยควรแก่ฐานะของตน  ทั้งให้สำเร็จเป็นสังฆานุสติมั่นคงอีกด้วย ฯ

๒.    พระอัญญาโกณฑัญญะ  ชื่อเดิมว่าอะไร ?   เกิดที่ไหน ?   เรียนจบอะไร ?   ทำไมจึงได้ชื่ออัญญาโกณฑัญญะ ?

๒.    ชื่อเดิมว่าโกณฑัญญะ ฯ

เกิดที่บ้านพราหมณ์ชื่อโทณวัตถุ อยู่ไม่ห่างจากกรุงกบิลพัสดุ์ ฯ

เรียนจบไตรเพทและรู้ตำราทำนายลักษณะ ฯ

เพราะอาศัยพระอุทานว่า อญฺญาสิ ที่แปลว่า ได้รู้แล้ว  ที่พระผู้มี    พระภาคเจ้าทรงเปล่งเมื่อท่านโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรม ฯ

๓.     เศรษฐีบิดาพระยสะออกติดตามหาพระยสะให้กลับบ้าน  แต่เหตุไฉนเมื่อพบแล้วจึงมิได้นำกลับไปตามความประสงค์เดิม ?

๓.     เพราะได้ทราบว่า  พระยสะบรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว  ไม่ควรเพื่อจะกลับไปครองเรือนอีกต่อไป  ควรจะออกบวชเป็นพระภิกษุ ฯ

๔.     พระอุรุเวลกัสสปะบวชเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา เพราะเหตุใด ?   พระพุทธองค์ทรงพาท่านไปกรุงราชคฤห์ด้วย  เพราะทรงมีพุทธประสงค์อย่างไร ?

๔.     พระอุรุเวลกัสสปะเห็นอภินิหารของพระพุทธองค์หลายประการ จนถอนทิฏฐิมานะของตน  เห็นว่าลัทธิของตนหาแก่นสารมิได้  และตนก็มิได้เป็นผู้วิเศษ  ได้ความสลดใจ  จึงทูลขออุปสมบท ฯ

ทรงมีพุทธประสงค์จะปลูกศรัทธาแก่มหาชน เพราะท่านเป็นที่นับถือของมหาชนมานาน ฯ

๕.     พรข้อว่า  ถ้าจักไม่โปรดให้ข้าพระองค์อยู่ในที่ประทับของพระองค์   และข้อว่า  ถ้าพระองค์จะเสด็จไปสู่ที่นิมนต์ที่ข้าพระองค์รับไว้ 

พระอานนท์ทูลขอเพื่อประโยชน์อะไร ?

๕.     ข้อต้น  เพื่อป้องกันคำติเตียนว่า  พระอานนท์บำรุงพระศาสดาเพราะเห็นแก่ลาภ

ข้อหลัง  เพื่อป้องกันคนกล่าวว่า  พระอานนท์บำรุงพระศาสดาไปทำอะไร  เพราะพระองค์ไม่ทรงอนุเคราะห์แม้ด้วยกิจเท่านี้ ฯ

๖.     ธรรมุทเทศ  มีอะไรบ้าง ?   ใครแสดงแก่ใคร ?

๖.     มี 

๑. โลกคือหมู่สัตว์  อันชรานำเข้าไปใกล้  ไม่ยั่งยืน

๒. โลกคือหมู่สัตว์  ไม่มีผู้ป้องกัน  ไม่เป็นใหญ่จำเพาะตน

๓. โลกคือหมู่สัตว์  ไม่มีอะไรเป็นของ ๆ ตน  จำต้องละทิ้งสิ่งทั้งปวงไป

๔. โลกคือหมู่สัตว์ พร่องอยู่เป็นนิตย์  ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่งตัณหา ฯ

พระรัฐบาลแสดงถวายพระเจ้าโกรัพยะ ฯ

๗.    พระโมฆราชทูลถามปัญหาพระพุทธองค์เป็นคนที่เท่าไร ? เพราะเหตุไร ?

๗.    เป็นคนที่ ๑๕ ฯ  เพราะครั้งแรกเห็นว่าท่านอชิตมาณพเป็นผู้ใหญ่กว่าจึงยอมให้ถามก่อน  แต่เมื่อปรารภจะทูลถามเป็นคนที่ ๒ และคนที่ ๙  ถูกพระพุทธองค์ทรงห้ามไว้ให้รอก่อน  จึงได้โอกาสทูลถามเป็นคนที่ ๑๕ ฯ

๘.     ในอสีติมหาสาวก  มีองค์ไหนบ้างมีความสัมพันธ์เป็นศิษย์และอาจารย์กัน ?  จงบอกมาสัก ๒ คู่

๘.     (ตอบเพียง ๒ คู่)

พระอัญญาโกณฑัญญะกับพระปุณณมันตานีบุตร

        พระอัสสชิกับพระสารีบุตร

พระสารีบุตรกับพระราธะ

พระสารีบุตรกับพระราหุล

พระมหากัจจายนะกับพระโสณกุฏิกัณณะ ฯ

ศาสนพิธี

๙.     วันเทโวโรหณะ  คือวันอะไร ?   เนื่องด้วยวันนั้น  มีบุญพิธีอะไรที่ทำกันมาจนถึงบัดนี้ ?

๙.     คือ  วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก  หลังจากที่เสด็จขึ้นไป      จำพรรษาในดาวดึงสพิภพถ้วนไตรมาส  โบราณเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า     วันพระเจ้าเปิดโลก ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ฯ

มีการทำบุญตักบาตรแด่พระพุทธเจ้าพร้อมทั้งพระสงฆ์ในวันรุ่งขึ้น    จนเป็นประเพณีทำบุญตักบาตรที่เรียกว่าตักบาตรเทโวโรหณะ มาจนถึงปัจจุบันนี้ ฯ

๑๐.   บังสุกุลเป็น  คืออะไร ?  คาถาที่ใช้บังสุกุลเป็น  ว่าอย่างไร ?

๑๐.   บังสุกุลเป็น   คือบุญกิริยาที่เจ้าภาพประสงค์จะบริจาควัตถุเนื่องด้วยกายของตน  โดยเฉพาะผ้าอุทิศสงฆ์ให้เป็นผ้าบังสุกุล  ปกตินิยมทำเมื่อป่วยหนัก  เป็นการกำหนดมรณานุสสติวิธีหนึ่ง ฯ

        ว่า         อจิรํ วตยํ กาโย          ปฐวึ อธิเสสฺสติ

                  ฉุฑฺโฑ อเปตวิญฺญาโณ  นิรตฺถํว กลิงฺครํ ฯ

***********