วันศุกร์ที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563

วิชาธรรม นักธรรมชั้นโท 2551


ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันเสาร์ ที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.. ๒๕๕๑

.       รูปในขันธ์ ๕  แบ่งเป็น ๒  ได้แก่อะไรบ้าง ?  จงอธิบายมาสั้น ๆ   พอเข้าใจ
๑.       ได้แก่ มหาภูตรูป และ อุปาทายรูป
มหาภูตรูป คือ รูปใหญ่  อันได้แก่ ธาตุ ๔  มีดิน น้ำ ไฟ ลม
อุปาทายรูป คือ รูปอาศัย เป็นอาการของมหาภูตรูป  เช่น ประสาท ๕ มีจักขุประสาทเป็นต้น  โคจร ๕ มีรูปารมณ์เป็นต้น ฯ
.      เจโตวิมุตติ กับ ปัญญาวิมุตติ  ต่างกันอย่างไร ?
๒.      เจโตวิมุตติ เป็นวิมุตติของท่านผู้ได้บรรลุฌานมาก่อนแล้ว จึงบำเพ็ญวิปัสสนาต่อ   ส่วนปัญญาวิมุตติ  เป็นวิมุตติของท่านผู้ได้บรรลุด้วยลำพังบำเพ็ญวิปัสสนาล้วน
อีกนัยหนึ่ง เรียกเจโตวิมุตติเพราะพ้นจากราคะ เรียกปัญญาวิมุตติเพราะพ้นจากอวิชชา ฯ
.       กิจจญาณ คืออะไร ?   เป็นไปในอริยสัจ ๔ อย่างไร ?
๓.       คือ  ปรีชาหยั่งรู้กิจอันควรทำ ฯ
ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกข์เป็นธรรมชาติที่ควรกำหนดรู้  ทุกขสมุทัยเป็นธรรมชาติที่ควรละ  ทุกขนิโรธเป็นธรรมชาติที่ควรทำให้แจ้ง 
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาเป็นธรรมชาติที่ควรทำให้เกิด ฯ

.       ปาฏิหาริย์ ๓  มีอะไรบ้าง ?   อย่างไหนเป็นอัศจรรย์ที่สุด ?
๔.       มี   อิทธิปาฏิหาริย์  ฤทธิ์เป็นอัศจรรย์
          อาเทสนาปาฏิหาริย์  ดักใจเป็นอัศจรรย์
          อนุสาสนีปาฏิหาริย์  คำสอนเป็นอัศจรรย์ ฯ
          อนุสาสนีปาฏิหาริย์  เป็นอัศจรรย์ที่สุด ฯ
.       กิเลส กรรม วิบาก เรียกว่าวัฏฏะ  เพราะเหตุไร ?   จงอธิบาย
๕.       เพราะวน คือหมุนเวียนกันไป ฯ   อธิบายว่า กิเลสเกิดขึ้นแล้วให้ทำกรรม  ครั้นทำกรรมแล้ว ย่อมได้รับวิบากแห่งกรรม  เมื่อได้รับวิบาก กิเลสก็เกิดขึ้นอีก    วนกันไปอย่างนี้ ฯ
.       คำว่า พระโสดาบัน และ สัตตักขัตตุปรมะ มีอธิบายอย่างไร ?
๖.       พระโสดาบัน คือพระอริยบุคคลผู้ได้บรรลุอริยผลขั้นแรก ฯ
สัตตักขัตตุปรมะ คือพระโสดาบันผู้จะเกิดอีก ๗ ชาติเป็นอย่างยิ่ง ฯ
.      อบาย ได้แก่อะไร ?   มีอะไรบ้าง ?
๗.      ได้แก่ ภูมิ กำเนิดหรือพวก อันหาความเจริญมิได้ ฯ
มี  นิรยะ คือนรก   ติรัจฉานโยนิ คือกำเนิดดิรัจฉาน   
ปิตติวิสัย คือภูมิแห่งเปรต   อสุรกาย คือพวกอสุระ ฯ


.       มานะ คืออะไร ?   ว่าโดยย่อ ๓ อย่าง  ได้แก่อะไรบ้าง ?
๘.       คือ ความสำคัญตัวว่าเป็นนั่นเป็นนี่ ฯ
ได้แก่   . สำคัญตัวว่าเลิศกว่าเขา
                   . สำคัญตัวว่าเสมอเขา
                   . สำคัญตัวว่าเลวกว่าเขา ฯ
.       สมุทัยวาร กับ นิโรธวาร ในปฏิจจสมุปบาท  ต่างกันอย่างไร ?
๙.       สมุทัยวาร คือการแสดงความเกิดแห่งผล เพราะเกิดแห่งเหตุ  
ส่วนนิโรธวาร คือการแสดงความดับแห่งผล เพราะดับแห่งเหตุ ฯ
๑๐.     ธุดงค์ คืออะไร ?   ข้อใดของปัจจัย ๔ ไม่มีในธุดงค์ ?
๑๐.     คือ วัตตจริยาพิเศษอย่างหนึ่ง บัญญัติขึ้นด้วยหมายจะให้เป็นอุบาย           ขัดเกลากิเลส  และเป็นไปเพื่อความมักน้อยสันโดษ ฯ
          ข้อ ยารักษาโรค ฯ
***********

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น