วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2546

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

พ.ศ. ๒๕๔๖

๑.	๑.๑	โลกเดือดร้อนวุ่นวาย เพราะขาดธรรมอะไร ?
	๑.๒	บุคคลมีกาย วาจา ใจ งดงาม เพราะปฏิบัติธรรมอะไร ?
๑.	๑.๑	เพราะขาดธรรมคุ้มครองโลก ๒ อย่าง คือ       ๑) หิริ          ความละอายแก่ใจ       ๒) โอตตัปปะ  ความเกรงกลัว ฯ
	๑.๒	เพราะปฏิบัติธรรมอันทำให้งาม ๒ อย่าง คือ       ๑) ขันติ         ความอดทน                         ๒) โสรัจจะ            ความเสงี่ยม ฯ
๒.	๒.๑	รัตนะ ๓ มีอะไรบ้าง ?
	๒.๒	รัตนะ ๓ นั้น มีคุณอย่างไร ?
๒.	๒.๑	มี พระพุทธ ๑ พระธรรม ๑ พระสงฆ์ ๑ ฯ
	๒.๒	มีคุณอย่างนี้ คือ       ๑) พระพุทธเจ้ารู้ดีรู้ชอบด้วยพระองค์เองก่อนแล้ว สอนผู้อื่นให้รู้ตาม       ๒) พระธรรมย่อมรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว       ๓) พระสงฆ์ปฏิบัติชอบตามคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้ว           สอนผู้อื่นให้กระทำตาม ฯ
๓.	๓.๑	ธรรมเป็นดุจล้อรถนำไปสู่ความเจริญ เรียกว่าอะไร ?
	๓.๒	ปุพฺเพกตปุญฺญตา หมายความว่าอย่างไร ?
๓.	๓.๑	เรียกว่า จักรธรรม ฯ
	๓.๒	หมายความว่า ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในปางก่อน ฯ
๔.	๔.๑	ปธาน ๔ มีอะไรบ้าง ?
	๔.๒	เพียรระวังตนให้ห่างไกลจากสิ่งเสพติด จัดเข้าในปธานข้อไหน ?
๔.	๔.๑	มี    ๑) สังวรปธาน         เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน       ๒) ปหานปธาน       เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว       ๓) ภาวนาปธาน       เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน       ๔) อนุรักขนาปธาน   เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม ฯ
	๔.๒	จัดเข้าในสังวรปธาน ฯ
๕.	จงอธิบายความหมายของคำต่อไปนี้ ?
	๕.๑	ปัจจยปัจจเวกขณะ
	๕.๒	อภิณหปัจจเวกขณะ
๕.	๕.๑	ปัจจยปัจจเวกขณะ คือ พิจารณาเสียก่อนจึงบริโภคปัจจัย ๔ คือ จีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และเภสัช ไม่บริโภคด้วยตัณหา ฯ
	๕.๒	อภิณหปัจจเวกขณะ คือ พิจารณาทุก ๆ วันว่า  เรามีความแก่  มีความเจ็บมีความตายเป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความแก่ เจ็บ ตายไปได้  เราต้อง พลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งสิ้น เรามีกรรมเป็นของ ๆ ตน เราทำดี จักได้ดี ทำชั่ว จักได้ชั่ว ฯ
๖.	๖.๑	ธาตุกัมมัฏฐาน มีอะไรบ้าง ?
	๖.๒	กำหนดพิจารณาอย่างไร เรียกว่า ธาตุกัมมัฏฐาน ?
๖.	๖.๑	มี  ๔ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ฯ
	๖.๒	กำหนดพิจารณากายนี้ ให้เห็นว่าเป็นแต่เพียงธาตุ ๔ คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม ประชุมกันอยู่ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เรียกว่า ธาตุกัมมัฏฐาน ฯ
๗.	๗.๑	พาหุสัจจะ หมายความว่าอย่างไร ?
	๗.๒	พาหุสัจจะ เป็นอริยทรัพย์อย่างหนึ่งนั้น อธิบายอย่างไร ?
๗.	๗.๑	หมายความว่า ความเป็นผู้เคยได้ยินได้ฟังมามาก ฯ
	๗.๒	อธิบายว่า พาหุสัจจะ  คือความเป็นผู้เคยได้ยินได้ฟังมามากนั้น  ได้ชื่อว่าอริยทรัพย์ เพราะเป็นเหตุให้ได้อิฏฐผล มีลาภ ยศ สรรเสริญ สุข และไมตรี เป็นต้น  ทั้งไม่เป็นภาระแก่เจ้าของ  และที่ดีพิเศษกว่าทรัพย์สิน เงินทองทั่วไป คือ ยิ่งใช้ยิ่งมี ฯ
๘.	๘.๑	สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ คือ ดำริอย่างไร ?
	๘.๒	มรรคมีองค์ ๘ ข้อใดบ้างสงเคราะห์เข้าในสีลสิกขา ?
๘.	๘.๑	คือ   ดำริจะออกจากกาม ๑       ดำริในอันไม่พยาบาท ๑       ดำริในอันไม่เบียดเบียน ๑ ฯ
	๘.๒	วาจาชอบ การงานชอบ เลี้ยงชีวิตชอบ สงเคราะห์เข้าในสีลสิกขา ฯ
๙.	๙.๑	บุคคลผู้สามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจคนอื่นไว้ได้ เพราะตั้งอยู่ในธรรมอะไร ?
	๙.๒	ธรรมในข้อ ๙.๑ นั้น มีอะไรบ้าง ?
๙.	๙.๑	ในสังคหวัตถุ ๔ ฯ
	๙.๒	มี    ๑) ทาน          ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ปัน                          ๒) ปิยวาจา           เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน       ๓) อัตถจริยา     ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น       ๔) สมานัตตตา      ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัว ฯ
๑๐.	๑๐.๑	อบายมุข คืออะไร ?
	๑๐.๒	ดื่มน้ำเมามีโทษอย่างไรบ้าง ?
๑๐.	๑๐.๑	คือ เหตุเครื่องฉิบหาย ฯ
	๑๐.๒	มีโทษ ๖ อย่าง คือ       ๑) เสียทรัพย์       ๒) ก่อการทะเลาะวิวาท       ๓) เกิดโรค       ๔) ถูกติเตียน       ๕) ไม่รู้จักอาย       ๖) ทอนกำลังปัญญา  ฯ