วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นตรี 2549

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันพุธ ที่ ๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

   ๑.  พระศาสดาผู้เป็นสังฆบิดรดูแลภิกษุสงฆ์ ทรงทำหน้าที่ทางพระวินัยอย่างไร ?

   ๑.  ทรงทำหน้าที่ ๒ ประการ คือ

              ๑.  ทรงตั้งพุทธบัญญัติเพื่อป้องกันความประพฤติเสียหาย และ
                   วางโทษแก่ภิกษุผู้ล่วงละเมิดด้วยปรับอาบัติหนักบ้าง เบาบ้าง

            ๒.  ทรงตั้งขนบธรรมเนียม ซึ่งเรียกว่าอภิสมาจารเพื่อชักนำความ
                   ประพฤติของภิกษุสงฆ์ให้ดีงาม ฯ

  ๒.  ทำไมต้องมีพระวินัยสำหรับปกครองหมู่ภิกษุ และหมู่ภิกษุทำไมต้อง
        ประพฤติตามพระวินัย ?

  ๒.  หากจะไม่มีพระวินัยสำหรับปกครอง หรือหมู่ภิกษุจะไม่ประพฤติตาม
        พระวินัย ก็จะเป็นหมู่ภิกษุที่เลวทราม ไม่เป็นที่ตั้งแห่งศรัทธาและ
        เลื่อมใส แต่ถ้าต่างรูปประพฤติตามพระวินัย ก็จะเป็นหมู่ภิกษุที่ดี ทำให้
        เกิดศรัทธาเลื่อมใส พระวินัยจึงรักษาหมู่ภิกษุให้ตั้งอยู่เป็นอันดี และ
        ทำให้เป็นหมู่ที่งดงาม ฯ

  ๓.  คำว่า ต้องอาบัติ หมายความว่าอย่างไร ?  อาบัติมีโทษกี่สถาน ?  อะไรบ้าง ?

  ๓.  หมายความว่า ต้องโทษ คือมีความผิดฐานละเมิดข้อที่พระพุทธเจ้าทรงห้าม ฯ 

        มี ๓ สถาน คือ อย่างหนัก อย่างกลาง และ อย่างเบา

        (หรือจะตอบว่า มี ๒ สถาน คือ แก้ไขได้ และแก้ไขไม่ได้ ก็ได้)

   ๔.  กิจที่บรรพชิตไม่ควรทำซึ่งเรียกว่า อกรณียกิจ มีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?

   ๔.  มี ๔ อย่าง คือ

              ๑.  เสพเมถุน

              ๒.  ลักของเขา

              ๓.  ฆ่าสัตว์

              ๔.  พูดอวดคุณวิเศษที่ไม่มีในตน ฯ

   ๕.  อุตตริมนุสสธรรม คืออะไร ?  มีอะไรบ้าง ?

   ๕.  คือ ธรรมอันยิ่งของมนุษย์ หรือคุณอย่างยวดยิ่งของมนุษย์ ฯ 

        มี ฌาน วิโมกข์ สมาธิ สมาบัติ มรรค ผล นิพพาน ฯ

   ๖.  ในอทินนาทานสิกขาบท กำหนดราคาทรัพย์ เป็นวัตถุแห่งอาบัติไว้
        อย่างไรบ้าง ?

   ๖.  ทรัพย์มีราคาตั้งแต่ ๕ มาสก ขึ้นไป เป็นวัตถุแห่งอาบัติปาราชิก

        ทรัพย์มีราคาต่ำกว่า ๕ มาสก แต่สูงกว่า ๑ มาสก เป็นวัตถุแห่งอาบัติ
        ถุลลัจจัย

        ทรัพย์มีราคาตั้งแต่ ๑ มาสก ลงไป เป็นวัตถุแห่งอาบัติทุกกฏ ฯ

  ๗.  ภิกษุมีความกำหนัดจับต้องกายหญิง กะเทย บุรุษ สัตว์ดิรัจฉานเพศผู้
        สัตว์ดิรัจฉานเพศเมีย ต้องอาบัติอะไร ?

  ๗.  ภิกษุมีความกำหนัดจับต้องกายหญิง ต้องสังฆาทิเสส

        จับต้องกายกะเทย ต้องถุลลัจจัย

        จับต้องกายบุรุษ จับต้องสัตว์ดิรัจฉานทั้งเพศผู้เพศเมีย ต้องทุกกฏ ฯ

  ๘.  นิสสัคคิยปาจิตตีย์ หมายความว่าอย่างไร ?  ภิกษุต้องอาบัตินี้แล้ว  ทำ
        อย่างไรจึงจะพ้น ?

  ๘.  นิสสัคคิยปาจิตตีย์ หมายความว่า อาบัติปาจิตตีย์ ที่จำต้องสละสิ่งของ ฯ 

        ภิกษุต้องอาบัตินี้แล้วต้องสละสิ่งของอันเป็นเหตุให้ต้องอาบัตินั้นก่อน
        แล้วแสดงอาบัติจึงพ้นจากอาบัตินั้นได้ ฯ

   ๙.  ภิกษุกำลังฟังพระปาฏิโมกข์อยู่ กล่าวขึ้นว่า “จะสวดไปทำไม ฟังก็ไม่
        รู้เรื่อง น่าเบื่อน่ารำคาญ”  เช่นนี้ต้องอาบัติอะไร ?  เพราะเหตุไร ?

   ๙.  ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ฯ  เพราะก่นสิกขาบท ฯ

๑๐.  เสขิยวัตร คืออะไร ?  มีกี่ข้อ ?  ภิกษุละเมิดต้องอาบัติอะไร ?

๑๐.  คือวัตรที่ภิกษุจะต้องศึกษา ฯ

       มี ๗๕ ข้อ ฯ 

       ต้องอาบัติทุกกฏ ฯ

**********