วิชาธรรม นักธรรมชันโท 2558

ปัญหาวิชาธรรม   นักธรรมชันโท

สอบในสนามหลวง

วันเสาร์ที่๒๘ พฤศจิกายนพุทธศักราช๒๕๕๘ 

๑.    สมถกรรมฐาน และวิปัสสนากรรมฐาน  มุ่งผลแห่งการปฏิบัติอย่างไร ?

เฉลย สมถกรรมฐานมุ่งผลคือความสงบใจ ส่วนวิปัสสนากรรมฐานมุ่งผลคือความเรือง ปัญญา ฯ 

๒.   ปาพจน์๒ คือธรรมและวินัย นั้นทราบแล้ว อยากทราบว่าความปฏิบัติอย่างไรจัดเป็นธรรม ความปฏิบัติอย่างไรจัดเป็ นวินัย ?

เฉลย ความปฏิบัติเป็นทางน าความประพฤติและอัธยาศัยให ้ประณีตขึ้น จัดเป็น ความปฏิบัติเนื่องด ้วยระเบียบอันทรงตั้งไว ้ด ้วยพุทธอาณาเป็นสิกขาบทหรือ อภิสมาจาร เป็นทางน าความประพฤติให ้สม ่าเสมอกัน หรือเป็นเครื่องบริหารค จัดเป็นวินัย ฯ 

๓.   โลกัตถจริยา ที่พระพุทธองค์ทรงประพฤติเป็นประโยชน์แก่โลกนั้น มีอธิบายอย่างไร ?

เฉลย มีอธิบายว่า ทรงประพฤติเป็นประโยชน์แก่มหาชนที่นับว่าสัตวโลกทั่วไปเช่นทรงแผ่ พระญาณตรวจดูสัตวโลกทุกเช ้าคผู ้ใดปรากฏในข่ายพระญาณเสด็จไปโปรดผู ้นั้น สรุปคือ ทรงสงเคราะห์คนทั้งหลายโดยฐานเป็นเพื่อนมนุษย์ดฯ ้วยกัน 

๔.   วิเวก๓ คืออะไรบ้าง ?  จงอธิบายแต่ละอย่างพอเข้าใจ

เฉลย    คือกายวิเวกสงัดกายได ้แก่อยู่ในที่สงัดจิตตวิเวก สงัดจิตได ้แก่ท าจิตให ้สงบ

ด ้วยสมถภาวนา อุปธิวิเวกสงัดกิเลสได ้แก่ทาใจใหบริสุทธิ้์จากกิเลสดวยวิปัสสนา้ ภาวนา ฯ

๕.    ในสังขาร๓  อะไรชื่อว่ากายสังขารและวจีสังขาร ?   เพราะเหตุไรจึงได้ชื่ออย่างนั้น ?

เฉลย ลมอัสสาสะปัสสาสะได ้ชื่อว่ากายสังขารเพราะปรนปรือกายให ้เป็นอยู่ วิตกกับ วิจารได ้ชื่อว่าวจีสังขเพราะตริแล ้วตรองแล ้วจึงพูดไม่เช่นนั้นวาจานั้นจักไม่เป็น ภาษา ฯ 

  

๖.    อปัสเสนธรรมข้อว่า“พิจารณาแล้วบรรเทาของอย่างหนึ่ง” งอย่างหนึ่งนั้น คืออะไร ? เฉลย คืออกุศลวิตกอันสัมปยุตด ้วพยกามาบาท วิหิงสา ฯ

๗.  อุปาทานคืออะไร ? การถือเราถือเขาด้วยอ านาจมาจนเป็ะ นเหตุถือพวกจัดเป็ น อุปาทานอะไร ในอุปาทาน๔ ?

เฉลย    คือการถือมั่นข ้างเลว ได ้แก่ถือรั้น ฯ จัดเป็นอัตตวาทุปาทาน ฯ

๘.   ธรรมมัจฉริยะ ความตระหนี่ธรรม  มีอธิบายอย่างไร ?

เฉลย มีอธิบายว่า ความหวงธรรมหวงศิลปวิทยาไม่ปรารถนาจะแสดงจะบอกแก่คนอื่น เกรงว่าเขาจะรู ้เทียมตน ฯ

๙.    ชิวหาวิญญาณ และกายวิญญาณ เกิดขึ้นได้เพราะอาศัยอะไรบ้าง ?

เฉลย ชิวหาวิญญาณเกิดขึ้น เพราะอาศัยลิ้นกับรส (กระทบกัน) และกายวิญญาณเกิด เพราะอาศัยกายกับโผฏฐัพพะ (กระทบกัน) ฯ

๑๐. อุปฆาตกกรรม คือกรรมตัดรอนท าหน้าที่อะไร ?

เฉลย       ท าหน้าที่ตัดรอนผลแห่งชนกกรรมและอุปัตถัมภกกรรมให ้ขาดแล ้ว เข ้าใ แทนที่(ชนกกรรมและอุปัตถัมภกกรรมนั้น) ฯ ขบด ้วยทิฏฐิ (ทิฏฐิยา สุปฏิวิทธา) ฯ