วิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง
วันเสาร์ ที่  ๓  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๔๔

๑.	๑.๑	ธรรมคุ้มครองโลกมีอะไรบ้าง ?
	๑.๒	ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้อย่างไร ?
๑.	๑.๑	มี  ๒  อย่างคือ ๑) หิริ  ความละอายแก่ใจ ๒) โอตตัปปะ  ความเกรงกลัว
	๑.๒	ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้ เนื่องจากปัจจุบันโลกที่เกิดวิกฤตการณ์ในด้านต่าง ๆ ส่วนหนึ่งนั้นเป็นเพราะชาวโลกละทิ้งธรรม  คือ หิริ และโอตตัปปะ ไม่ละอายแก่ใจ ไม่เกรงกลัวต่อผลแห่งความชั่ว ขาดเมตตากรุณา เป็นคนเห็นแก่ตัวจัด มีการเบียดเบียน กระทำทุจริต  โดยวิธีการต่าง ๆ หากชาวโลกมีธรรมคู่นี้ตั้งมั่นในใจแล้ว ก็จะช่วยคุ้มครองโลกให้พ้นจากภาวะวิกฤตในปัจจุบันได้
๒.	๒.๑	พระรัตนตรัย กับไตรสรณคมน์ เป็นอย่างเดียวกัน  หรือต่างกันอย่างไร ?
	๒.๒	การเปล่งวาจาถึงรัตนะ ๓ เป็นที่พึ่ง  จัดเป็นอย่างไหนใน ๒ อย่างนั้น ?
๒.	๒.๑	ต่างกัน พระรัตนตรัย ได้แก่หมวด ๓ แห่งรัตนะ คือ พระพุทธ พระธรรม  พระสงฆ์  ส่วนไตรสรณคมน์ ได้แก่การถึง (เข้าถึง) พระพุทธ พระธรรม  พระสงฆ์  เป็นสรณะ
	๒.๒	จัดเป็นไตรสรณคมน์
๓.	๓.๑	ปธาน ๔  มีอะไรบ้าง ?
	๓.๒	คนเสพยาเสพย์ติด เพียรพยายามจะเลิกให้ได้ ชื่อว่าตั้งอยู่ในปธานข้อไหน ?
๓.	๓.๑	มี         ๑) สังวรปธาน  เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน ๒) ปหานปธาน  เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว ๓) ภาวนาปธาน  เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน ๔) อนุรักขนาปธาน  เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม
	๓.๒	ตั้งอยู่ในปหานปธาน
๔.	๔.๑	อริยสัจ ๔  มีอะไรบ้าง ?
	๔.๒	ปรารถนาสิ่งใด  ไม่ได้สมหวัง  จัดเป็นอริยสัจข้อไหน ?
๔.	๔.๑	มี         ๑) ทุกข์ ๒) สมุทัย คือ  เหตุให้ทุกข์เกิด ๓) นิโรธ  คือ  ความดับทุกข์ ๔) มรรค  คือ  ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์
	๔.๒	จัดเป็นทุกข์
๕.	๕.๑	กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด  มีชื่อเรียกว่าอะไร ?  คืออะไรบ้าง ?
	๕.๒	เพราะเหตุไรจึงเป็นกรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด ?
๕.	๕.๑	มีชื่อเรียกว่า  อนันตริยกรรม  คือ ๑) มาตุฆาต  ฆ่ามารดา ๒) ปิตุฆาต  ฆ่าบิดา ๓) อรหันตฆาต  ฆ่าพระอรหันต์ ๔) โลหิตุปบาท ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงยังพระโลหิตให้ห้อขึ้นไป ๕) สังฆเภท  ยังสงฆ์ให้แตกจากกัน
	๕.๒	เพราะห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน ตั้งอยู่ในฐานปาราชิกของผู้นับถือ พระพุทธศาสนา ห้ามไม่ให้ทำเป็นเด็ดขาด
๖.	๖.๑	ทรัพย์ประเภทไหนเรียกว่าอริยทรัพย์ ?
	๖.๒	อริยทรัพย์ดีกว่าทรัพย์ภายนอกเพราะเหตุไร ?
๖.	๖.๑	ทรัพย์  คือคุณความดีที่มีในสันดานอย่างประเสริฐ  เรียกว่า อริยทรัพย์  มี  ศรัทธา  ศีล  เป็นต้น
	๖.๒	ดีกว่า เพราะอริยทรัพย์ เป็นคุณธรรม เครื่องบำรุงจิตใจให้ปลื้มให้อบอุ่น มีแล้วไม่ต้องเป็นทุกข์กังวลในการคุ้มครองป้องกันโจรภัยเป็นต้น ใครแย่งชิงไปไม่ได้ ใช้เท่าใดก็ไม่ต้องกลัวหมดสิ้น ไม่ต้องเสี่ยงภัยในการแสวงหา เป็นต้น  ทั้งสามารถติดตามเป็นที่พึ่งในสัมปรายภพได้ด้วย
๗.	๗.๑	โลกธรรมมีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
	๗.๒	ท่านสอนให้ปฏิบัติต่อโลกธรรมอย่างไร ?
๗.	๗.๑	มี  ๘  อย่าง  คือ มีลาภ ๑                      ไม่มีลาภ ๑ มียศ ๑   ไม่มียศ ๑ สรรเสริญ ๑                  นินทา ๑ สุข ๑      ทุกข์ ๑
	๗.๒	สอนอย่างนี้ คือในโลกธรรมทั้ง ๘ อย่างนี้ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น ควรพิจารณาว่า  สิ่งนี้เกิดขึ้นแล้วแก่เรา  มันเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์  มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา  ควรรู้ตามที่เป็นจริง  อย่าให้ครอบงำจิตได้  คืออย่ายินดีในส่วนที่ปรารถนา  อย่ายินร้ายในส่วนที่ไม่ปรารถนา
๘.	๘.๑	อบายมุข ๔  มีอะไรบ้าง ?
	๘.๒	การเที่ยวกลางคืนมีโทษอย่างไรบ้าง ?
๘.	๘.๑	มี         ๑) ความเป็นนักเลงหญิง ๒) ความเป็นนักเลงสุรา ๓) ความเป็นนักเลงเล่นการพนัน ๔) ความคบคนชั่วเป็นมิตร
	๘.๒	มีโทษ ๖ อย่างคือ ๑) ชื่อว่าไม่รักษาตัว ๒) ชื่อว่าไม่รักษาลูกเมีย ๓) ชื่อว่าไม่รักษาทรัพย์สมบัติ ๔) เป็นที่ระแวงของคนทั้งหลาย ๕) มักถูกใส่ความ ๖) ได้ความลำบากมาก
๙.	๙.๑	มิตตปฏิรูปได้แก่คนพวกไหนบ้าง ?
	๙.๒	พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ปฏิบัติต่อคนพวกนี้อย่างไร ?
๙.	๙.๑	ได้แก่      ๑) คนปอกลอก ๒) คนดีแต่พูด ๓) คนหัวประจบ ๔) คนชักชวนในทางฉิบหาย
	๙.๒	ทรงสอนให้หลีกเลี่ยงไม่ควรคบเป็นมิตร เหมือนคนเดินทางหลีกเลี่ยงทางที่มีภัยอันตรายเสีย ฉะนั้น
๑๐.	๑๐.๑	จงเขียนศีล ๕  ข้อที่ ๓  พร้อมทั้งคำแปล
	๑๐.๒	อุบาสก  อุบาสิกา  ควรงดเว้นการค้าขายที่ไม่ชอบธรรมอะไรบ้าง ?
๑๐.	๑๐.๑	กาเมสุ  มิจฉาจารา  เวรมณี  เว้นจากการประพฤติผิดในกาม
	๑๐.๒	ควรงดเว้น           ๑) ค้าขายเครื่องประหาร ๒) ค้าขายมนุษย์ ๓) ค้าขายสัตว์เป็นสำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาหาร ๔) ค้าขายน้ำเมา ๕) ค้าขายยาพิษ