วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นเอก 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นเอก

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่  ๕  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๔๔

๑.	๑.๑	อปโลกนกรรมมีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
	๑.๒	สงฆ์ผู้ทำสังฆกรรม  มีกำหนดจำนวนไว้อย่างไร ?
๑.	๑.๑	มี  ๕  อย่างคือ ๑) นิสสารณา  นาสนะสามเณรผู้กล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้า ๒) โอสารณา รับสามเณรผู้ถูกนาสนะแล้วกลับประพฤติเรียบร้อย ให้เข้าหมู่            ๓) ภัณฑูกรรม บอกขออนุญาตปลงผมคนผู้จะบวชอันภิกษุจะทำเอง            ๔) พรหมทัณฑ์  ประกาศไม่ว่ากล่าวภิกษุหัวดื้อว่ายาก            ๕) กัมมลักขณะ  อปโลกน์แจกอาหารในโรงฉันเป็นต้น
	๑.๒	มีกำหนดจำนวนไว้ดังนี้            จตุวรรค  สงฆ์มีจำนวน  ๔  รูป            ปัญจวรรค  สงฆ์มีจำนวน  ๕  รูป            ทสวรรค  สงฆ์มีจำนวน  ๑๐  รูป            วีสติวรรค  สงฆ์มีจำนวน  ๒๐  รูป
๒.	๒.๑	วัตถุที่ใช้เป็นนิมิตกำหนดเขตสีมามีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
	๒.๒	ปัจจุบันนิยมใช้วัตถุอะไรเป็นนิมิต ? และวัตถุที่จะใช้เป็นนิมิตนั้นได้มีกำหนดไว้อย่างไร ?
๒.	๒.๑	มี  ๘  อย่างคือ            ๑) ภูเขา             ๒) ศิลา                    ๓) ป่าไม้                     ๔) ต้นไม้            ๕) จอมปลวก                 ๖) หนทาง                           ๗) แม่น้ำ                              ๘) น้ำ
	๒.๒	ใช้ศิลาเป็นนิมิต มีกำหนดไว้ดังนี้            ๑) เป็นศิลาหินแท้  หินปนแร่  ใช้ได้ทั้งหมด            ๒) เป็นศิลามีก้อนโตไม่ถึงตัวช้าง  ขนาดเท่าศีรษะโคหรือ                กระบือเขื่อง ๆ            ๓) เป็นศิลาแท่งเดียว            ๔) อย่างเล็กขนาดเท่าก้อนน้ำอ้อยหนัก ๓๒ ปะละ ราว ๕ ชั่ง                 ก็ใช้ได้
๓.	๓.๑	สมานสังวาสสีมา  และติจีวราวิปปวาสสีมา  ได้แก่สีมาเช่นไร ?
	๓.๒	ในการถอน  และสมมติ  สีมาทั้ง  ๒ นี้  มีวิธีปฏิบัติก่อนหลังอย่างไร ?
๓.	๓.๑	สีมาที่ทรงพระอนุญาตให้สงฆ์สมมติเป็นแดนมีสังวาสเสมอกัน  ภิกษุ ผู้อยู่ในเขตนี้มีสิทธิในอันจะเข้าอุโบสถ ปวารณา และสังฆกรรมร่วมกัน เรียกว่าสมานสังวาสสีมา  สมานสังวาสสีมานี้  ทรงพระอนุญาต ให้สมมติติจีวราวิปปวาส  ซ้ำลงได้อีก  เว้นบ้าน  และอุปจารบ้าน อันตั้งอยู่ในสีมานั้น  เมื่อได้สมมติอย่างนี้แล้ว  แม้ภิกษุอยู่ห่างจาก ไตรจีวรในสีมานั้น  ก็ไม่เป็นอันอยู่ปราศ  เรียกว่าติจีวราวิปปวาสสีมา
	๓.๒	ในการถอน ให้ถอนติจีวราวิปปวาสสีมาก่อน ถอนสมานสังวาสสีมาภายหลังในการสมมติ  ให้สมมติสมานสังวาสสีมาก่อน สมมติติจีวราวิปปวาสสีมาภายหลัง
๔.	๔.๑	ภิกษุผู้ควรได้รับสมมติให้เป็นภัตตุทเทสกะ ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติเช่นไร ?
	๔.๒	ภัตรที่ควรแจกเฉพาะมีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
๔.	๔.๑	ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติดังนี้คือ            ๑) เว้นอคติ  ๔  คือฉันทาคติ  โทสาคติ  โมหาคติ  ภยาคติ            ๒) รู้จักภัตรที่ควรแจกหรือมิควรแจก            ๓) รู้จักลำดับที่พึงแจก
	๔.๒	มี  ๕  อย่างคือ            ๑) อาคันตุกภัตร  อาหารที่เขาถวายเฉพาะภิกษุอาคันตุกะ            ๒) คมิยภัตร  อาหารที่เขาถวายเฉพาะภิกษุผู้จะไปอยู่ที่อื่น            ๓) คิลานภัตร  อาหารที่เขาถวายเฉพาะภิกษุอาพาธ            ๔) คิลานุปัฏฐากภัตร  อาหารที่เขาถวายเฉพาะภิกษุผู้พยาบาลไข้            ๕) กุฏิภัตร  อาหารที่เขาถวายแก่ภิกษุผู้อยู่ในกุฏิที่เขาสร้าง
๕.	๕.๑	อภัพบุคคลในอุปสมบทกรรมได้แก่บุคคลเช่นไร ?  โดยวัตถุมีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
	๕.๒	ปัจฉิมกิจแห่งการอุปสมบทมีอะไรบ้าง ?  ตอบเพียง ๒ ข้อ
๕.	๕.๑	ได้แก่บุคคลที่ไม่สมควรแก่การอุปสมบท อุปสมบทไม่ขึ้น ถูกห้ามอุปสมบทตลอดชีวิต  โดยวัตถุมี  ๓  คือ            ๑) พวกที่มีเพศบกพร่อง  ไม่รู้ว่าเป็นชายหรือเป็นหญิง            ๒) พวกประพฤติผิดพระธรรมวินัย เช่น ฆ่าพระอรหันต์ เป็นต้น            ๓) พวกประพฤติผิดต่อกำเนิดของตน  คือฆ่ามารดาบิดา
	๕.๒	มี  ๖  ข้อ  (ตอบเพียง ๒ ข้อ) คือ            ๑) วัดเงาแดดในทันที                                      ๒) บอกประมาณแห่งฤดู            ๓) บอกส่วนแห่งวัน                                       ๔) บอกสังคีติ            ๕) บอกนิสสัย  ๔                               ๖) บอกอกรณียกิจ  ๔
๖.	๖.๑	วิวาทาธิกรณ์คืออะไร ?
	๖.๒	วิวาทาธิกรณ์นั้น  ระงับด้วยอธิกรณสมถะกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
๖.	๖.๑	คืออธิกรณ์ที่เกิดจากการทะเลาะกัน โต้เถียงกัน โดยปรารภพระธรรมวินัย
	๖.๒	ด้วยอธิกรณสมถะ  ๒  อย่างคือ            ๑) สัมมุขาวินัย             ๒) เยภุยยสิกา
๗.	๗.๑	วุฏฐานวิธี  แปลว่าอะไร ?  ประกอบด้วยอะไรบ้าง ?
	๗.๒	ในการทำวุฏฐานวิธีแต่ละอย่างนั้น  ต้องการสงฆ์จำนวนเท่าไร ?
๗.	๗.๑	แปลว่าระเบียบเป็นเครื่องออกจากอาบัติ ประกอบด้วย ปริวาส มานัต  ปฏิกัสสนา  และอัพภาน
	๗.๒	การให้ปริวาส  ให้มานัต  และทำปฏิกัสสนาต้องการสงฆ์จตุวรรค  การให้อัพภาน  ต้องการสงฆ์วีสติวรรค
พระราชบัญญัติคณะสงฆ์  พ.ศ. ๒๕๐๕, (ฉบับที่ ๒)  พ.ศ. ๒๕๓๕
๘.	๘.๑	ตามมาตรา ๑๒  แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์  กำหนดองค์ประกอบของมหาเถรสมาคมไว้อย่างไร ?
	๘.๒	มหาเถรสมาคมมีอำนาจหน้าที่อย่างไร ?  ตอบเพียง ๒ ข้อ
๘.	๘.๑	กำหนดไว้ดังนี้            สมเด็จพระสังฆราช ทรงดำรงตำแหน่งประธานกรรมการโดยตำแหน่ง            สมเด็จพระราชาคณะทุกรูป  เป็นกรรมการโดยตำแหน่ง  และ            พระราชาคณะซึ่งสมเด็จพระสังฆราชทรงแต่งตั้ง มีจำนวน ไม่เกิน  ๑๒  รูป  เป็นกรรมการ
	๘.๒	มีอำนาจหน้าที่อย่างนี้   (ตอบเพียง  ๒  ข้อ)                ๑) ปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปโดยเรียบร้อยดีงาม            ๒) ปกครองและกำหนดการบรรพชาสามเณร            ๓) ควบคุมและส่งเสริมการศาสนศึกษา  การศึกษาสงเคราะห์              การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ของคณะสงฆ์           ๔) รักษาหลักพระธรรมวินัยของพระพุทธศาสนา            ๕) ปฏิบัติหน้าที่อื่นๆ ตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้หรือ                กฎหมายอื่น
๙.	๙.๑	ตามมาตรา ๒๑  แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์  ให้จัดแบ่งเขตปกครองคณะสงฆ์ส่วนภูมิภาคไว้อย่างไร ?
	๙.๒	พระภิกษุจะต้องรับนิคหกรรมเมื่อทำผิดเช่นไร ? และได้รับนิคหกรรม ให้สึก  ต้องสึกภายในเวลาเท่าไร ?
๙.	๙.๑	แบ่งดังนี้คือ     ๑) ภาค                 ๒) จังหวัด                 ๓) อำเภอ                 ๔) ตำบล            ส่วนจำนวนและเขตปกครองดังกล่าวให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎมหาเถรสมาคม
	๙.๒	เมื่อกระทำการล่วงละเมิดพระธรรมวินัย  และนิคหกรรมที่จะลงโทษ แก่ภิกษุจะต้องเป็นนิคหกรรมตามพระธรรมวินัย ต้องสึกภายใน ๒๔  ชั่วโมง  นับแต่เวลาที่ได้ทราบคำวินิจฉัยนั้น
๑๐.	๑๐.๑	พระภิกษุจะไม่สังกัดอยู่ในวัดใดวัดหนึ่งเลยได้หรือไม่ อ้างมาตราประกอบด้วย ?
	๑๐.๒	เจ้าพนักงาน ตามความในประมวลกฎหมายอาญา ในพระราชบัญญัติคณะสงฆ์  ได้แก่ใคร ?
๑๐.	๑๐.๑	ไม่ได้,  ตามมาตรา  ๒๗ (๓)  แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์  ๒๕๐๕,  (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๓๕
	๑๐.๒	ได้แก่พระภิกษุซึ่งได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งในการปกครองคณะสงฆ์  และไวยาวัจกร เป็นเจ้าพนักงานตามความในประมวลกฎหมายอาญา (มาตรา  ๔๕)