วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นตรี 2544

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่  ๕  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๔๔

๑.	๑.๑	พุทธบัญญัติ  มูลบัญญัติ  อนุบัญญัติ  คืออะไร ?
	๑.๒	อกรณียกิจคืออะไร ?  มีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
๑.	๑.๑	พุทธบัญญัติ คือข้อที่พระพุทธเจ้าทรงตั้งไว้เป็นบทบังคับให้ภิกษุประพฤติ มูลบัญญัติ  คือข้อที่ทรงบัญญัติไว้เดิม อนุบัญญัติ  คือข้อที่ทรงบัญญัติเพิ่มเติมภายหลัง
	๑.๒	อกรณียกิจ  คือกิจที่บรรพชิตไม่ควรทำ มี ๔ อย่างคือ            เสพเมถุน ๑                           ลักของเขา ๑              ฆ่าสัตว์ ๑              พูดอวดคุณพิเศษที่ไม่มีในตน ๑
๒.	๒.๑	คำว่า  ต้องอาบัติ  หมายความว่าอย่างไร ?
	๒.๒	อาบัติมีโทษกี่สถาน ?  อะไรบ้าง ?
๒.	๒.๑	หมายความว่า ต้องโทษคือมีความผิดฐานละเมิดข้อที่พระพุทธเจ้าทรงห้าม
	๒.๒	มี  ๓  สถานคือ            อย่างหนัก            อย่างกลาง           อย่างเบา
๓.	๓.๑	ท่านเปรียบพระวินัยเหมือนด้ายร้อยดอกไม้  หมายความว่าอย่างไร ?
	๓.๒	ภิกษุรักษาพระวินัยดีแล้ว  ย่อมได้อานิสงส์อย่างไร ?
๓.	๓.๑	หมายความว่า ด้ายร้อยดอกไม้ควบคุมดอกไม้ไว้ไม่ให้กระจัดกระจายฉันใด  พระวินัยย่อมรักษาสงฆ์ให้ตั้งอยู่เป็นอันดีฉันนั้น
	๓.๒	ย่อมได้อานิสงส์ คือไม่ต้องเดือดร้อนใจ ได้รับความแช่มชื่นว่า ได้ประพฤติดีงาม  จะเข้าหมู่ภิกษุผู้มีศีลก็องอาจไม่สะทกสะท้าน
๔.	๔.๑	อาบัติที่เป็นโลกวัชชะหมายความว่าอย่างไร ?  จงยกตัวอย่างประกอบ
	๔.๒	อาบัติที่เป็นปัณณัตติวัชชะหมายความว่าอย่างไร ? จงยกตัวอย่างประกอบ
๔.	๔.๑	หมายความว่า อาบัติที่มีโทษซึ่งภิกษุทำเป็นความผิดความเสีย คนสามัญทำ ก็เป็นความผิดความเสียเหมือนกัน เช่น ทำโจรกรรม เป็นต้น
	๔.๒	หมายความว่า  อาบัติที่มีโทษเฉพาะภิกษุทำ  แต่คนสามัญทำไม่เป็นความผิดความเสีย  เช่น ขุดดิน เป็นต้น
๕.	๕.๑	ภิกษุฆ่าสัตว์ให้ตายเป็นอาบัติอะไร ?
	๕.๒	ภิกษุพยายามจะฆ่าตนเองเป็นอาบัติอะไร ?
๕.	๕.๑	ถ้าเป็นสัตว์มนุษย์  เป็นอาบัติปาราชิก      สัตว์ที่เรียกว่าอมนุษย์  เช่นยักษ์ เปรต และดิรัจฉานมีฤทธิ์จำแลงกายเป็นมนุษย์ได้ เป็นอาบัติถุลลัจจัย ดิรัจฉานทั่วไป เป็นอาบัติปาจิตตีย์
	๕.๒	เป็นอาบัติทุกกฏ
๖.	๖.๑	พูดอย่างไรเรียกว่า  อวดอุตตริมนุสสธรรม ?
	๖.๒	ภิกษุพูดอวดอุตตริมนุสสธรรมซึ่งไม่มีจริงในตน เมื่อคนอื่นฟังแล้วเข้าใจแต่ไม่เชื่อ  ภิกษุนี้จะต้องอาบัติอะไร ?
๖.	๖.๑	พูดอวดคุณพิเศษอันยิ่งของมนุษย์  เช่น ฌาน วิโมกข์ สมาธิ สมาบัติ มรรค ผล นิพพาน เรียกว่า  อวดอุตตริมนุสสธรรม
	๖.๒	ต้องอาบัติปาราชิก
๗.	๗.๑	จงอธิบายความหมายของคำต่อไปนี้  อเตกิจฉา  อจิตตกะ
	๗.๒	คำว่า มาตุคาม (หญิง) ในสังฆาทิเสสสิกขาบทที่ ๒, ๓, ๔, ต่างกันอย่างไร ?
๗.	๗.๑	อเตกิจฉา  อาบัติที่แก้ไขไม่ได้ อจิตตกะ  อาบัติที่ไม่จงใจ
	๗.๒	มาตุคาม ในสิกขาบทที่ ๒ หมายถึง หญิงมนุษย์โดยที่สุดเกิดในวันนั้น มาตุคาม  ในสิกขาบทที่  ๓, ๔  หมายถึง  หญิงผู้รู้เดียงสา
๘.	๘.๑	คำว่า  นิสสัคคิยปาจิตตีย์  หมายความว่าอย่างไร ?
	๘.๒	ปาจิตตีย์แบ่งเป็น นิสสัคคิยปาจิตตีย์ และสุทธิกปาจิตตีย์ เพราะเหตุไร ?
๘.	๘.๑	หมายความว่า  อาบัติปาจิตตีย์ที่จำต้องสละสิ่งของ
	๘.๒	เพราะว่านิสสัคคิยปาจิตตีย์นั้น จำต้องเสียสละวัตถุอันเป็นเหตุให้ต้องอาบัตินั้นเสียก่อน จึงแสดงอาบัติได้   ส่วนสุทธิกปาจิตตีย์นั้น ภิกษุพึงแสดงอาบัติได้เลย  ไม่มีวัตถุใด ๆ  ที่จำต้องสละ
๙.	๙.๑	ภิกษุนำ เตียง ตั่ง ฟูก เก้าอี้ ของสงฆ์ ไปใช้ในที่แจ้งแล้ว  ครั้นหลีกไปจากที่นั้น ไม่เก็บหรือไม่มอบหมายให้ผู้อื่นเก็บให้เรียบร้อย  ต้องอาบัติอะไรหรือไม่ ?
	๙.๒	ภิกษุเข้าบ้านในเวลาวิกาล โดยไม่บอกลาภิกษุอื่นในวัด ต้องอาบัติอะไรหรือไม่ ?
๙.	๙.๑	ต้องอาบัติปาจิตตีย์
	๙.๒	ต้องอาบัติปาจิตตีย์  เว้นไว้แต่มีกิจรีบด่วน
๑๐.	๑๐.๑	เสขิยวัตรคืออะไร ?  มีกี่สิกขาบท ?
	๑๐.๒	ภิกษุไม่เอื้อเฟื้อในเสขิยวัตร  ปฏิบัติผิดธรรมเนียม  ต้องอาบัติอะไร ?
๑๐.	๑๐.๑	คือวัตรหรือธรรมเนียมที่ควรศึกษา ,  มี ๗๕ สิกขาบท
	๑๐.๒	ต้องอาบัติทุกกฏ