วิชาวินัยบัญญัติ นักธรรมชั้นโท 2546

ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

พ.ศ. ๒๕๔๖

๑.	๑.๑	สิกขาบทนอกพระปาฏิโมกข์  เรียกว่าอะไร ?  มีกี่อย่าง ?  อะไรบ้าง ?
	๑.๒	ภิกษุล่วงละเมิดสิกขาบทนอกพระปาฏิโมกข์นั้น  ต้องอาบัติโดยตรงอย่างไรบ้าง ?
๑.	๑.๑	เรียกว่าอภิสมาจาร ฯ มี  ๒  อย่าง  คือ  เป็นข้อห้าม ๑  เป็นข้ออนุญาต ๑ ฯ
	๑.๒	ต้องอาบัติโดยตรง  ๒  อย่าง  คือ  ถุลลัจจัย ๑  ทุกกฏ ๑ ฯ
๒.	บริขารต่อไปนี้ได้แก่อะไรบ้าง ?
	๒.๑	บริขารเครื่องบริโภค
	๒.๒	บริขารเครื่องอุปโภค
๒.	๒.๑	ได้แก่  ไตรจีวร  ผ้าปูนอน  ผ้าเช็ดหน้าเช็ดปาก  ผ้านิสีทนะ  บาตร ฯ
	๒.๒	ได้แก่  กล่องเข็ม  เครื่องกรองน้ำ  มีดโกนพร้อมทั้งฝัก  หินสำหรับลับ  กับเครื่องสะบัด   ร่ม รองเท้า ฯ
๓.	๓.๑	การแสดงความเคารพได้แก่กิริยาเช่นไร ?
	๓.๒	ภิกษุควรงดทำความเคารพกันในเวลาใดบ้าง ?  จงตอบมา  ๕  ข้อ
๓.	๓.๑	ได้แก่  การกราบไหว้  การลุกรับ  การทำอัญชลี  การทำสามีจิกรรม ฯ
	๓.๒	ในเวลาดังต่อไปนี้ (ตอบมา  ๕  ข้อ)       ๑) ในเวลาประพฤติวุฏฐานวิธี คือ อยู่กรรมเพื่อออกจากอาบัติสังฆาทิเสส       ๒) ในเวลาถูกสงฆ์ลงอุกเขปนียกรรม       ๓) ในเวลาเปลือยกาย       ๔) ในเวลาเข้าบ้านหรือเดินอยู่ตามทาง       ๕) ในเวลาอยู่ในที่มืดแลไม่เห็นกัน       ๖) ในเวลาที่ท่านไม่รู้       ๗) ในเวลาขบฉันอาหาร       ๘) ในเวลาถ่ายอุจจาระปัสสาวะ ฯ
๔.	๔.๑	ท่านห้ามไม่ให้จำพรรษาตลอด  ๔  เดือนฤดูฝนนั้น  เพราะเหตุไร ?
	๔.๒	อีก ๗  วันจะถึงวันปวารณา  ภิกษุทำสัตตาหกรณียะไปปวารณาที่วัดอื่น  เธอจะได้รับอานิสงส์การจำพรรษาหรือไม่ ?  เพราะเหตุไร ?
๔.	๔.๑	เพราะต้องการเดือนท้ายฤดูฝนไว้เป็นจีวรกาล คราวแสวงหาจีวร คราวทำจีวร เพื่อผลัด ผ้าไตรจีวรเดิม ฯ
	๔.๒	ได้รับอานิสงส์การจำพรรษาเหมือนกัน  เพราะวันสุดท้ายแห่งวันจำพรรษาตกอยู่ในวันที่  ๗  ในที่อื่นบ่งให้กลับใน  ๗  วันนั้นเพราะยังไม่สิ้นกำหนดวันจำพรรษา ฯ
๕.	๕.๑	ภิกษุพึงประชุมกันสวดพระปาฏิโมกข์ในวันเช่นไรบ้าง ?
	๕.๒	กำลังสวดพระปาฏิโมกข์ค้างอยู่  หากมีภิกษุอื่นมาถึงเข้าจะปฏิบัติอย่างไร ?
๕.	๕.๑	ในวันพระจันทร์เพ็ญ  (ดิถีขึ้น ๑๕ ค่ำ) วันพระจันทร์ดับ (ดิถีแรม ๑๕  ค่ำ หรือ ๑๔  ค่ำ)  และวันสามัคคี ฯ
	๕.๒	ปฏิบัติอย่างนี้  คือ  ถ้าภิกษุผู้เข้ามาใหม่มากกว่าภิกษุผู้ชุมนุม   ต้องสวดตั้งต้นใหม่  ถ้าเท่ากัน  หรือน้อยกว่า  ส่วนที่สวดไปแล้วก็ให้เป็นอันสวดแล้ว  ให้เธอผู้มาใหม่ฟัง  ส่วนที่ยังเหลือต่อไป ฯ
๖.	๖.๑	สังฆปวารณา  คืออะไร ?
	๖.๒	คำบอกปาริสุทธิว่าอย่างไร ?
๖.	๖.๑	คือ  ปวารณาเป็นการสงฆ์ มีภิกษุประชุมตั้งแต่  ๕  รูปขึ้นไป ฯ
	๖.๒	ว่าดังนี้       สำหรับผู้แก่พรรษากว่าว่า  “ปริสุทฺโธ  อหํ  อาวุโส  ปริสุทฺโธติ  มํ  ธาเรหิ”  ว่า  ๓  หน       สำหรับผู้อ่อนพรรษากว่าว่า  “ปริสุทฺโธ  อหํ  ภนฺเต  ปริสุทฺโธติ  มํ  ธาเรถ”  ว่า  ๓  หน ฯ
๗.	ความประพฤติต่อไปนี้  จัดเข้าในอุปปถกิริยาข้อไหน ?
	๗.๑	ชอบเล่นคะนอง  ร้องรำทำเพลง
	๗.๒	ชอบด่าว่า  เสียดสี  เปรียบเปรยเขา  ยุยงให้เขาแตกกัน
๗.	๗.๑	จัดเข้าในข้ออนาจาร  ความประพฤติไม่ดีไม่งาม ฯ
	๗.๒	จัดเข้าในข้อปาปสมาจาร  ความประพฤติเลวทราม ฯ
๘.	๘.๑	อุททิสมังสะ  ได้แก่เนื้อเช่นไร ?
	๘.๒	ภิกษุฉันเนื้องู  เนื้อมนุษย์  ต้องอาบัติอะไร ?
๘.	๘.๑	อุททิสมังสะ  ได้แก่เนื้อที่เป็นกัปปิยะโดยกำเนิดและเขาทำให้สุกแล้ว  แต่เป็นของที่เขาฆ่าเพื่อทำเป็นอาหารถวายพระภิกษุโดยตรง ฯ
	๘.๒	ภิกษุฉันเนื้องู  ต้องอาบัติทุกกฏ ฯ  ฉันเนื้อมนุษย์  ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯ
๙.	๙.๑	วินัยกรรม  คืออะไร ?  มีกี่อย่าง  อะไรบ้าง ?
	๙.๒	การทำวินัยกรรมมีจำกัดบุคคลหรือสถานที่ไว้อย่างไรบ้าง ?
๙.	๙.๑	คือ  การทำกิจตามพระวินัย ฯ มี  ๓  อย่าง  คือ           ๑)  การแสดงอาบัติ           ๒)  การอธิษฐาน           ๓)  การวิกัป ฯ
	๙.๒	มีจำกัดบุคคลหรือสถานที่ดังนี้           ๑) แสดงอาบัติต้องแสดงแก่ภิกษุผู้มีสังวาสเสมอกัน           ๒) อธิษฐานต้องทำเอง           ๓) วิกัปต้องทำแก่สหธรรมิกทั้ง ๕  คือ ภิกษุ ภิกษุณี  สิกขมานา                    สามเณร สามเณรี รูปใดรูปหนึ่ง ฯ  ส่วนสถานที่ห้ามไม่ให้ทำ                    ในที่มืด แต่ในที่นอกสีมา ก็ทำได้ ฯ
๑๐.	๑๐.๑	วิบัติของภิกษุในทางพระวินัยมีเท่าไร ?  อะไรบ้าง ?
	๑๐.๒	จงให้ความหมายของวิบัติแต่ละอย่างนั้นพอได้ใจความ
๑๐.	๑๐.๑	มี  ๔  คือ           ๑) สีลวิบัติ           ๒) อาจารวิบัติ           ๓) ทิฏฐิวิบัติ           ๔) อาชีววิบัติ ฯ
	๑๐.๒	ความเสียแห่งศีล  ชื่อว่าสีลวิบัติ   ความเสียมารยาท  ชื่อว่าอาจารวิบัติ  ความเห็นผิดธรรมผิดวินัย  ชื่อว่าทิฏฐิวิบัติ  ความเสียแห่งการเลี้ยงชีพ  ชื่อว่าอาชีววิบัติ ฯ